BİYOÇEŞİTLİLİKTEN TOHUMA
Biyoçeşitlilik, belirli bölgede yaşayan canlı organizmalarda, yani hayvan, bitki ve mikrobiyolojik türlerde gözlenen çeşitliliktir. Böyle bir sistem içerisinde birçok tür yaşamakta, zamanla evrim geçirmekte ve bulundukları ortama uyum sağlamaktadır. Bu türler müdahale edilmediği takdirde tabiatın dengesi bozulmadan biyoçeşitlilik de sürdürülebilmektedir. Denilebilir ki biyoçeşitlilik, bize atalarımızdan kalan bir “MİRAS”tır, “EMANET”tir.
Bir sistem içinde yaşayan her tür sadece kendi özelliklerini taşıyan bir gen dizilimine sahiptir. Gerek laboratuar çalışmalarıyla bu genler üzerinde oynanması, gerekse de doğal olmayan yollarla döllenerek hibritleştirilmesi, o cinsin bazı iyi karakterlerini ortadan kaldırmaktadır. Bu sistem içindeki belirli bir türün bilerek ya da bilmeyerek yok edilişi de, birbiriyle etkileşim içindeki diğer türlerin de yok olmasına veya aşırı üremesine sebep olmaktadır.
BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK VE BİTKİLER
Bitkisel biyoçeşitlilik açısından ülkemiz oldukça zengindir. Her yöreye has ayrı cinste tahıl, meyve ve sebzelerimiz vardır. Bu cinsler, farklı yetişme ortamlarından dolayı şekil, büyüklük ve lezzet açısından da farklılıklar gösterir. İşte bitki ve gen biyoçeşitliliğini muhafaza etmek için yapılacak yegane şey onların “TOHUMLARI”nı korumaktır.
TOHUM MUHAFAZASI KONUSUNDAKİ FAALİYETLER
1. Bilindiği gibi geçtiğimiz senelerde kuzey kutbuna 1100 km. mesafede resmi adıyla SUABARA Küresel Tohum Deposu kuruldu. Deponun gayrı resmi adı ise Kıyamet Tohum Bankası. İleride oluşabilecek herhangi bir küresel felakette geçmiş tohumların zarar görmemesini amaçlıyor. 3 milyon cins tohum barındırmasıyla dünyanın birincisi. Tüm dünyadaki tohumların yok olması durumunda bile insanlığın tekrar onlara sahip olabilmesi amacı her ne kadar ulvi görünüyorsa da, şüpheci çevreler söz konusu tohum bankasının finansörlerinin Bill Gates, Rockefeller Vakfı ile GDO’lu tohum üretme konusundaki Monsanto ve Syngenla gibi devler olduğunda, altında başka şeyler de var mı diye sormadan edemiyorlar.
2. Erzurum Organik Tahıl Üreticileri Birliği (EOTÜB), Aziziye ilçesinde 200 dönümlük bir arazide organik tohum üretimine hazırlanıyor. Ege tarımsal araştırma merkezi ulusal bitki genetik merkezi ve doğu Anadolu tarımsal araştırma merkezinden destek alıyorlar. 50.000$ UNDF desteği sağlayan birlik üç Avrupa ülkesinden de 30.000€ sağlamış durumda.
3. Ülkemizde de 70.000 cins tohum saklama kapasiteli Menemen tohum gen bankasından sonra, Tarım Bakanlığı tarafından, Ankara’da 250.000 cins kapasiteli dünyanın üçüncü büyük tohum gen bankası kuruluş aşamasındadır.
BİZİM AMACIMIZ
Biz de toplumsal sorumluluğumuz kapsamında, eşimle beraber üyesi bulunduğumuz ve çeşitli yerli ve yabancı sivil toplum kuruluşlarıyla ortaklaşa çalışan “EMANETÇİLER DERNEĞİ”nin önderliğinde , Türkiye çapında bir çok yerde kurulması kararlaştırılan bitki tohum ambarlarına katılmaya karar verdik ve çalışmalarımız devam ediyor.
Bir sistem içinde yaşayan her tür sadece kendi özelliklerini taşıyan bir gen dizilimine sahiptir. Gerek laboratuar çalışmalarıyla bu genler üzerinde oynanması, gerekse de doğal olmayan yollarla döllenerek hibritleştirilmesi, o cinsin bazı iyi karakterlerini ortadan kaldırmaktadır. Bu sistem içindeki belirli bir türün bilerek ya da bilmeyerek yok edilişi de, birbiriyle etkileşim içindeki diğer türlerin de yok olmasına veya aşırı üremesine sebep olmaktadır.
BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK VE BİTKİLER
Bitkisel biyoçeşitlilik açısından ülkemiz oldukça zengindir. Her yöreye has ayrı cinste tahıl, meyve ve sebzelerimiz vardır. Bu cinsler, farklı yetişme ortamlarından dolayı şekil, büyüklük ve lezzet açısından da farklılıklar gösterir. İşte bitki ve gen biyoçeşitliliğini muhafaza etmek için yapılacak yegane şey onların “TOHUMLARI”nı korumaktır.
TOHUM MUHAFAZASI KONUSUNDAKİ FAALİYETLER
1. Bilindiği gibi geçtiğimiz senelerde kuzey kutbuna 1100 km. mesafede resmi adıyla SUABARA Küresel Tohum Deposu kuruldu. Deponun gayrı resmi adı ise Kıyamet Tohum Bankası. İleride oluşabilecek herhangi bir küresel felakette geçmiş tohumların zarar görmemesini amaçlıyor. 3 milyon cins tohum barındırmasıyla dünyanın birincisi. Tüm dünyadaki tohumların yok olması durumunda bile insanlığın tekrar onlara sahip olabilmesi amacı her ne kadar ulvi görünüyorsa da, şüpheci çevreler söz konusu tohum bankasının finansörlerinin Bill Gates, Rockefeller Vakfı ile GDO’lu tohum üretme konusundaki Monsanto ve Syngenla gibi devler olduğunda, altında başka şeyler de var mı diye sormadan edemiyorlar.
2. Erzurum Organik Tahıl Üreticileri Birliği (EOTÜB), Aziziye ilçesinde 200 dönümlük bir arazide organik tohum üretimine hazırlanıyor. Ege tarımsal araştırma merkezi ulusal bitki genetik merkezi ve doğu Anadolu tarımsal araştırma merkezinden destek alıyorlar. 50.000$ UNDF desteği sağlayan birlik üç Avrupa ülkesinden de 30.000€ sağlamış durumda.
3. Ülkemizde de 70.000 cins tohum saklama kapasiteli Menemen tohum gen bankasından sonra, Tarım Bakanlığı tarafından, Ankara’da 250.000 cins kapasiteli dünyanın üçüncü büyük tohum gen bankası kuruluş aşamasındadır.
BİZİM AMACIMIZ
Biz de toplumsal sorumluluğumuz kapsamında, eşimle beraber üyesi bulunduğumuz ve çeşitli yerli ve yabancı sivil toplum kuruluşlarıyla ortaklaşa çalışan “EMANETÇİLER DERNEĞİ”nin önderliğinde , Türkiye çapında bir çok yerde kurulması kararlaştırılan bitki tohum ambarlarına katılmaya karar verdik ve çalışmalarımız devam ediyor.
TOHUM AMBARLARININ (TAM) PRENSİPLERİ
1. Geleneksel tohumlar hiç kimsenin şahsi malı değildir; bize atalarımızdan kalan emanettir; ortak insanlığın ve doğanın mirasıdır; buna göre davranılmalıdır.
2. Her tohum değerlidir; annemin tohumu daha değerlidir; anneannemin tohumu en değerlidir.
3. TAM, geleneksel tohumları doğal yollardan üreterek, depolayıp saklayarak, paylaşarak devamlılığını sağlar.
4. Bu toprakların derinliğinden gelen, tohumlar ve doğa ile yakın birliktelik içinde oluşan, geleneksel tarım kültürü ve bilgileri, tohumlar kadar önemlidir. TAM, tohumla birlikte bu bilgilerin de alınmasını, paylaşılmasını ve yaşatılmasını sağlar.
5. TAM’da üretilen tohumların, maddi menfaat beklemeden isteyenlere dağıtılması esastır. Ancak bu tohumları alan kişilerin de, elde edecekleri tohumlardan bir kısmını TAM’a göndermeleri beklenir.
6. Tohumların kayıt altında tutulmaları gerekir. En azından her bir tohumun:
- Cinsi,
- Türü,
- Kaynağı,
- Üretim yeri, (ilçe ismi yeterlidir)
- Üretim yılı,
- Ambar no,
gibi bilgilerin yazılı olarak tutulması gerekir. Ürün ve yetiştiricilikle ilgili bilgiler elden geldiğince ayrıntılı olarak tutulmalıdır.
7. TAM, tohumların paylaşım araçlarının ve yollarının çeşitlendirilmesi için gayret gösterir. Örneğin:
a. Yerel yönetimlerle beraber,
b. Yerel sivil toplum kuruluşlarıyla beraber,
c. Web site, blog, iletişim grupları aracılığıyla,
d. Eş-dost, meslek çevreleri, ilgi grupları aracılığıyla,
e. Yerel medyanın dikkatini çekerek,
f. Festival, panel, toplantı, kahve toplantıları, pazarlarda etkinlikler, piknikler, çaylar, vs. yol ve yöntemlerle tohumların paylaşımını destekler.
8. Tohumların yöreye has olması sebebiyle başka bölgelerde yetişmeyeceğini düşünmez. Tohumların farklı iklim bölgelerindeki davranışlarını izlemenin faydalı olduğuna inanır. Belki de daha farklı özellikte bir ürün elde edilecektir.
9. Aynı zamanda birçok yörenin sevdiği, özel olarak bu veya şu bölgeye ait olduğu algılanan ve sevilen çeşitlerin yetiştiriciliğinde, o çeşidin saflığını koruyan ekim mesafeleri, tohum saklamasında alınacak gerekli tedbirlerle o çeşidin olduğu gibi bozulmadan devamının sağlanmasını hedefler.
10. Geleneksel tohumların yerinde üretim durumu, dikkatle, mümkün olduğu oranla takip edilmelidir. TAM, geleneksel tohumların ekim alanlarını tespit edip izleyerek, onların devamlılığının sağlanmasında katkıda bulunur. Şayet geleneksel tohumların ekilmesinde bir aksama hissedilir ya da çiftçi ekmeden vazgeçerse , o çeşidin yok olma tehlikesini sezip, geleneksel tohumun devam ettirilme görevini üstlenir.
11. TAM, kendi aralarında ihtisaslarına göre gruplara ayrılabilir. Buğdaygiller, baklagiller, yazlık sebzeler, kışlık sebzeler, yumrulu bitkiler, soğanlı bitkiler, aşı çelik ve tohumla ile çoğaltılan meyveler, asmalar v.b. gibi. Bu tip ihtisaslaşmaya, TAM kurulup işlemeye başladıktan sonra, ambar sahibi kişilerin isteğine göre karar verilebilir.
(değişiklik 24.6.2010)
TOHUMDAN ÜRETİM NASIL YAPILIR?
Bitki yetiştirmenin ilk, belki de en dikkat edilmesi gereken adımı tohum ekimidir. Çünkü ekilen tohumların çimlenip çimlenmeme sorunu vardır. Hele tohum az bulunan, değerli bir tohumsa onun kaybedilmemesi gerekir. Tohum ekiminden iyi bir sonuç alabilmek için:
1. Tohumun kaliteli olması,
2. Dayanıklılık süresini aşmamamış olması,
3. Uygun sıcaklıkta olması,
4. Uygun nemin sağlanması,
5. Uygun ışık alması,
6. Ekim zamanının uygun olması gerekir.
1. Tohumun kaliteli olması:
Kaliteli tohum, uygun şekilde, uygun zamanda toplanmış ve usulüne göre muhafaza edilmiş tohumdur. Tohumların nasıl ve ne zaman toplanması gerektiğini, "TOHUM TOPLAMA NASIL YAPILIR?" başlığı altında anlatmaya çalıştık. Bundan başka tohumların fiziki olarak muayene edilmesi de önemli bir konudur.
Yandaki resimlerde, gözle kontrol maksadıyla beyaz bir zemine yayılan tohumlar görülmektedir.
Diğerlerine göre zayıf, şekilsilsiz tohumların elimine edilmesi, çıkış oranını ve çıkıştan sonra yetiştirilecek bitki kalitesini artıracaktır
2. Dayanıklılık süresini aşmamış olması: Her tohumun kendine has, canlılığını devam ettirebileceği bir süre vardır. Hangi tohumun, ne kadar süreyle çimlenme yeteneğini kaybetmeyeceği de, "BİTKİLERİN SAF DÖLLENME MESAFELERİ" başlığı altında verilmiştir. Dayanıklılık sürelerin aşılması, kesinlikle o tohumların çimlenmeyeceği anlamına gelmez; çimlenmeme olasılığının arttığını gösterir. Eğer bir tohumun kaç yıllık olduğunu, dayanıklılık süresini aşıp aşmadığını bilmiyorsanız, sadece o tohumlara bel bağlamak yerine, onlardan küçük bir kısmını ekip, çıkıp çıkmadığını yani çimlenip çimlenmediğini gözleyerek dayanıklık süresini aşıp aşmadığı konusunda bir fikre sahip olabilirsiniz.
3. Uygun sıcaklıkta olması: Tohumlar çimlenebilmek için mutlaka belirli sıcaklığa ihtiyaç duyarlar. Bu sıcaklık, tohumdan tohuma değişmekle beraber sebzeler için oda sıcaklığı veya biraz daha altı yeterli olmaktadır. Sıcaklığın gerektiğinden az olması çıkış süresinin uzamasına sebep olur. Yani oda sıcaklığında bir haftada çıkan tohum, daha düşük sıcaklıklarda 10-15 günde çıkacaktır. Çıkış süresi ayrıca tohumun cinsine göre de farklılıklar gösterir. Domates, biber, fasülye, kabak, salatalık gibi sebzelerin tohumu uygun sıcaklıkta 1 haftada çimlenirken bamya, patlıcan gibi sebze tohumları daha uzun zaman isterler. Yandaki resimde çeşitli tohumların fidan kaplarına ekilmiş ve oda sıcaklığında çimlenmeye bırakılmış (devam edecek)
1. Tohumun kaliteli olması,
2. Dayanıklılık süresini aşmamamış olması,
3. Uygun sıcaklıkta olması,
4. Uygun nemin sağlanması,
5. Uygun ışık alması,
6. Ekim zamanının uygun olması gerekir.
1. Tohumun kaliteli olması:
Kaliteli tohum, uygun şekilde, uygun zamanda toplanmış ve usulüne göre muhafaza edilmiş tohumdur. Tohumların nasıl ve ne zaman toplanması gerektiğini, "TOHUM TOPLAMA NASIL YAPILIR?" başlığı altında anlatmaya çalıştık. Bundan başka tohumların fiziki olarak muayene edilmesi de önemli bir konudur.
2. Dayanıklılık süresini aşmamış olması: Her tohumun kendine has, canlılığını devam ettirebileceği bir süre vardır. Hangi tohumun, ne kadar süreyle çimlenme yeteneğini kaybetmeyeceği de, "BİTKİLERİN SAF DÖLLENME MESAFELERİ" başlığı altında verilmiştir. Dayanıklılık sürelerin aşılması, kesinlikle o tohumların çimlenmeyeceği anlamına gelmez; çimlenmeme olasılığının arttığını gösterir. Eğer bir tohumun kaç yıllık olduğunu, dayanıklılık süresini aşıp aşmadığını bilmiyorsanız, sadece o tohumlara bel bağlamak yerine, onlardan küçük bir kısmını ekip, çıkıp çıkmadığını yani çimlenip çimlenmediğini gözleyerek dayanıklık süresini aşıp aşmadığı konusunda bir fikre sahip olabilirsiniz.
3. Uygun sıcaklıkta olması: Tohumlar çimlenebilmek için mutlaka belirli sıcaklığa ihtiyaç duyarlar. Bu sıcaklık, tohumdan tohuma değişmekle beraber sebzeler için oda sıcaklığı veya biraz daha altı yeterli olmaktadır. Sıcaklığın gerektiğinden az olması çıkış süresinin uzamasına sebep olur. Yani oda sıcaklığında bir haftada çıkan tohum, daha düşük sıcaklıklarda 10-15 günde çıkacaktır. Çıkış süresi ayrıca tohumun cinsine göre de farklılıklar gösterir. Domates, biber, fasülye, kabak, salatalık gibi sebzelerin tohumu uygun sıcaklıkta 1 haftada çimlenirken bamya, patlıcan gibi sebze tohumları daha uzun zaman isterler. Yandaki resimde çeşitli tohumların fidan kaplarına ekilmiş ve oda sıcaklığında çimlenmeye bırakılmış (devam edecek)
BİTKİLERİN SAF DÖLLENME MESAFELERİ:
CİNSİ
|
Yaşam Süresi
(yıl)
|
Dayanıklılığı
(yıl)
|
Döllenme Aracı
|
İzolasyon Mesafesi (m.)
|
Bamya
|
2 (?)
|
2
|
kendi
|
2
|
Bakla
|
1
|
2
|
kendi
|
50
|
Brokoli
|
1
|
4
|
böcek
|
100
|
Brüksel lah.
|
2
|
4
|
böcek
|
100
|
Bal kabağı
|
1
|
6
|
böcek
|
150
|
Bezelye
|
1
|
2
|
kendi
|
5
|
Domates
|
1
|
4
|
kendi
|
2
|
Havuç
|
2
|
3
|
böcek
|
400
|
Hıyar
|
1
|
6
|
böcek
|
150
|
Ispanak
|
1
|
5
|
rüzgar
|
500
|
Kabak
|
1
|
5
|
böcek
|
150
|
Karalahana
|
2
|
4
|
böcek
|
100
|
Karnabahar
|
2
|
4
|
böcek
|
100
|
Karpuz
|
1
|
5
|
böcek
|
150
|
Kereviz
|
2
|
5
|
böcek
|
400
|
Kırmızı biber
|
1
|
4
|
kendi
|
2
|
Kırmızı turp
|
1
|
5
|
böcek
|
400
|
Kıvırcık salata
|
1
|
3
|
kendi
|
5
|
Kuşkonmaz
|
çok
|
3
|
böcek
|
400
|
Lahana
|
2
|
4
|
böcek
|
100
|
Maydanoz
|
2
|
1
|
böcek
|
400
|
Mısır
|
1
|
2
|
rüzgar
|
100
|
Pancar
|
2
|
4
|
rüzgar
|
400
|
Patlıcan
|
1
|
5
|
kendi
|
50
|
Pırasa
|
2
|
3
|
böcek
|
400
|
Soğan
|
2
|
3
|
böcek
|
400
|
Soya fasulyesi
|
1
|
3
|
kendi
|
50
|
Şalgam
|
1
|
3
|
böcek
|
400
|
TOHUMLAR VE SINIFLANDIRILMASI
Tohumlarımızı saklayacak bir ambarımız olacağına göre onları belirli tasnife tabi tutmak gerekir diye düşündük ve tohumları ailelerine göre ayırdık. Bitki sınıflandırmasında (taksonomi) çok bilimsel olmaktan ziyade basit bu yöntemi tercih ettik.
1. PATLICANGİLLER
1. PATLICAN, 2. DOMATES, 3. BİBER, 4. PATATES
2. BAKLAGİLLER
1. BAKLA, 2. FASULYE, 3. BARBUNYA, 4. BÖRÜLCE, 5. BEZELYE, 6. NOHUT, 7. MERCİMEK
3. KABAKGİLLER
1. KABAK, 2. KARPUZ, 3. KAVUN, 4. HIYAR
4. EBEGÜMECİGİLLER
1. BAMYA,
5. LAHANAGİLLER
1. BEYAZ LAHANA, 2. KARA LAHANA, 3. KIRMIZI LAHANA, 4. BRÜKSEL LAHANASI, 5. KARNABAHAR, 6. BROKOLİ
6. SOĞANGİLLER
1. SOĞAN, 2. SARIMSAK, 3.PIRASA
7. TURPGİLLER
1. TURP, 2. ROKA, 3. TERE, 4. ŞALGAM, 5. HARDAL
8. ISPANAKGİLLER
1. ISPANAK, 2.PAZI, 3. PANCAR, 4. KAZAYAĞI
9. PAPATYAGİLLER
1. ENGİNAR, 2. MARUL
10. MAYDONOZGİLLER
1. MAYDANOZ, 2. DEREOTU, 3. HAVUÇ, 4. REZENE
Bu sınıflandırma baz alınarak her bir tohuma şöyle bir ambar numarası vermeyi düşündük. Örnek olarak veriyorum:
1. PATLICANGİLLER
1. PATLICAN CİNSİ
1. Buruncuk patlıcanı türü 111
2. Balıkesir patlıcanı türü 112
3. Uzun patlıcan türü 113
2. DOMATES CİNSİ
1. Şile pembesi türü 121
2. Kuşadası pembesi türü 122
3. Sırık domates 123
4. Pembe çok loplu domates 124
Bu rakamlardan sonraki iki rakam ise tohumun üretim yılını simgelemeli. Mesela:
“12209” patlıcangillerden, domates cinsi, Kuşadası pembesi türü, 2009 yılında üretilmiş.
Ayrıca bu ambar numarasına ait yetiştirilme bilgileri internet sitesinde yer almalı. Bu tohumla ilgili bilgi almak isteyenler oraya başvurup nerede, ne zaman dikildiği, ne zaman hasat edildiği vs. bilgilere ulaşabilmeli. Tohum ve meyvelerin resimleri de olmalı. Tohumun mevcut olup olmadığı da belirtilmeli.
AMBARIMIZDAKİ TOHUMLAR:
1. PATLICANGİLLER:
1. PATLICAN
| |
110108
|
Buruncuk, Arif
|
110209
|
İnce uzun, İvrindi, Gözlüçayır, Gülseren
|
110309
|
Siyah, Susuzyayla, Eyüp
|
110408
|
Beyaz, Peliti
|
110509
|
Özbek patlıcanı
|
2. DOMATES
| |
120109
|
Şile pembesi, çorlu, PDA
|
120209
|
Kuşadası pembesi, çorlu, PDA
|
120309
|
Bulgar Tahsin, Çorlu
|
120409
|
Balıkesir pembesi, Murat
|
120509
|
Sırık, Çorlu, Arif
|
120609
|
Kırmızı toparlak çok loplu domates, Arif
|
120709
|
Susuz, İvrindi, Korucu, Çobanlar köyü
|
120809
|
Kırmızı çatal sırık, çorlu, 2009
|
120908
|
Cambi, Larissa, Peliti
|
121008
|
Glastras, Peliti
|
121108
|
Arnavutluk, Peliti
|
121208
|
Kastorya, Peliti
|
121308
|
Santorini, Peliti
|
121408
|
Mardin, Arif
|
121509
|
İldi, Sercan
|
121609
|
Karınca, sırık pembe, Sercan
|
121709
|
Red Robin, kırmızı çeri, Sercan
|
121809
|
Pembe, Sercan
|
121909
|
Salçalık ve kurutmalık, Sercan
|
122009
|
Yer domatesi, oturak, Sercan
|
122109
|
Çeri, Sercan
|
122209
|
Tomatillo Verde, Sercan
|
122309
|
Siyah, Sercan
|
122409
|
Turuncu, Sercan
|
122509
|
Likopen, Sercan
|
122609
|
Kars domatesi
|
122709
|
Pylaias
|
122809
|
Azeri domatesi
|
122909
|
Özbek, sırık
|
123009
|
Özbek, pembe
|
123109
|
Germencik, 70 yıllık
|
123209
|
Germencik, pembe
|
123309
|
Bilinmeyen
|
3. BİBER
| |
130109
|
Kırmızı etli konik, pazardan, İstanbul
|
130209
| Acı, süs, Cemal, 2009 |
130309
|
Az acı, İvrindi, Yenice K., Emine H., sert turşuluk uçlardan döker
|
130409
| Sarı, İvrindi, k.yenice, Gülfidan |
130509
|
Yeşil, tatlı, Kuşadası, Kirazlı K
|
130608
| Acı biber, Hamburg |
130708
|
Acı, Adapazarı, Karasu, Muharrem Karadayı
|
130809
| Sarı, acı, turşuluk, konik, pazardan, İstanbul |
130909
|
Kıl sivri, acı, Sercan
|
131009
| Kıl sivri, tatlı, Sercan |
131109
|
Kaliforniya, sarı, Sercan
|
131209
| Kaliforniya, kırmızı, Sercan |
131309
|
Çarliston, Sercan
|
131409
| Çin, Sercan |
131509
|
Demre, Sercan
|
131609
| Dolma, Sercan |
131709
|
Üçgen biber, Arif
|
131809
| Kars |
131909
|
Acı, Azeri
|
132009
| Şirin biber, Azeri |
132109
|
Dolmalık, Özbek
|
132210
| Sarı, turşuluk, süs |
132310
|
Mor, süs
|
132410
| Dolmalık, etli, kırmızı |
132510
|
Kırmızı, sivri, süs
|
132610
| Konik, kırmızı, süs |
132710
|
Turuncu, sivri, süs
|
132810
| Sivri biber, Ömer |
132910
|
Dolmalık, Ömer
|
133010
| Çarliston, etli, acı, Ömer |
133110
|
Çarliston, Ömer
|
133210
| Salkım süs biber, Ömer |
133310
|
Yassı biber, Ömer
|
123410
| Salçalık, etli, Ömer |
133510
|
Uzun, etli, yeşil, tatlı, Aydın
|
2. BAKLAGİLLER:
2.1. BAKLA
| |
210109
|
İsmail, İmeceevi
|
210209
| Çeşme, pazardan |
210309
|
Yerli, İvrindi, Arif
|
210409
| Abudabi, marketten |
210508
|
Peliti
|
210608
| Siyah bakla |
2.2. FASULYE
| |
220109
| |
220209
| Nadas, Cemal |
220309
|
Şeker, İvrindi, Cennet Yıldız
|
220408
| İspir, Trabzon, pazardan |
220509
|
Susuzyayla, Eyüp, Safiyenin dedesi
|
220609
| Çalı, oturak, Gözlüçayır, Cemile Ebe |
220708
|
Eşek, Peliti
|
220807
| Peliti |
220909
|
Eşek, uzun etli
|
221009
| Poyraz, Gül Ali, Yukarı Çamlı K., Balıkesir |
221109
|
Horoz, Elif H., K.Yenice
|
221209
| Kars |
2.3. BARBUNYA
| |
230109
|
Denizli
|
230209
| Arşın, uzun, etli |
230309
|
Havran, Çorlu
|
230409
| Trabzon, Çorlu |
230509
|
Siyah, Cemile Ebe, hafif oval, Gözlüçayır
|
230609
| Siyah, Cemal |
230709
|
Arşın, Arif
|
230809
| Haki, Cemal |
230909
|
Kahverengi, Cemal
|
231008
| Kahverengi, oval, Kıtrina, Peliti |
231108
|
Kahverengi, Vrontu
|
231208
| Kahverengi, Larissa |
231309
|
Kahverengi-beyaz, Pazar, Çorlu
|
231409
| Siyah noktalı beyaz, Pazar, Çorlu |
231509
|
Kahverengi-siyah, eşek, Peliti
|
231609
| Uzun, Azeri |
231709
|
Açık kahverengi, oval, Azeri
|
231809
| Kahve-beyaz, Azeri |
231909
|
Kahve-beyaz, Özbek
|
232009
| Siyah, Özbek |
232109
|
Siyah, eşek, Özbek
|
232209
| İri, yassı, Özbek |
232309
|
Mor, Özbek
|
2.4. BÖRÜLCE
| |
240109
|
Yerli, Çorlu
|
240209
| Kırmızı, Havran |
240309
|
Özbek börülce
|
240409
| Endaze börülce, Bodrum |
2.5. BEZELYE
| |
250109
|
Yerli, Çorlu
|
250209
| Kars |
2.6. NOHUT
| |
260109
|
İri, beyaz, leblebilik, Havran
|
260209
| Kırmızı, Havran |
260308
|
Ali Tunç, Mersin
|
260409
| Sadullah, Çekirdekli K., Bigadiç |
3. KABAKGİLLER:
3.1. KABAK
| |
310109
|
Bahçıvan, yemeklik uzun, Cemal
|
310209
| Kara, tatlı yapılır, Cemal |
310309
|
Kestane, Arif
|
310409
| Beyaz, Cemal |
310509
|
Yemeklik, Bulgar Tahsin, Çorlu
|
310609
| Tatlı, Bulgar Tahsin, Çorlu |
310709
|
Su kabağı, Çorlu
|
310809
| Su kabağı, İzmir, Altan |
310909
|
Lif kabağı, Ali Tunç, Çorlu
|
311009
| Lif, Peliti |
311108
|
Süs, Danimarka, Çorlu
|
311209
| Dev balkabağı, Sercan |
311309
|
Çerezlik, Sercan
|
311409
| Kestane, Sercan |
311509
|
Kars kabakları
|
311610
| Şekilsiz süs kabağı |
311710
|
Koyu yeşil, süs
|
311810
| Kırçıllı yeşil, süs |
311910
|
Sarı-yeşil, süs
|
312010
| Sarı-kırçıllı yeşil, süs |
312100
|
Su kabağı
|
3.2. KARPUZ
| |
320109
|
Silifke, Murat
|
320208
| Beyaz çizgili |
320309
|
Kara karpuz, Cemile Ebe
|
320409
| Kara çekirdekli |
320508
|
Sarı çekirdekli, Peliti
|
320608
| Siyah çekirdekli, Peliti |
320708
|
Kefolonya, Peliti
|
320808
| Beyaz çekirdekli, Pelit |
320908
|
Asnro, Peliti
|
321008
| Kadınbudu karpuz, Kuzyaka, Ayşe Kocataş |
3.3. KAVUN
| |
330109
|
Havran
|
330209
| Hırsızalmaz, Murat |
330308
|
Adsız, Peliti
|
330408
| Karabasya, susuz, Peliti |
330508
|
Limnos, Votana, Peliti
|
330608
| Penovi, Peliti |
330709
|
Çıtır kavun, İvrindi
|
330809
| Azeri |
330909
|
Uzun kavun,Azeri
|
331009
| Dilimli, Kuzyaka, nefis |
331109
|
Mühürlü, Kuzyaka
|
3.4. HIYAR
| |
340109
|
Kirazlı
|
340209
| Acur, Kirazlı |
340309
|
Mini hıyar, Sercan
|
340408
| Çengelköy, Mısır çarşısı |
340509
|
Turşuluk, Sercan
|
3406
| |
340709
|
Hıyar, Özbek
|
340810
| Küçük acur, Aydın |
4. EBEGÜMECİGİLLER:
4.1. BAMYA
| |
410109
|
Roket, Bursa
|
410209
| Beyaz, Çorlu |
410309
|
Şaziye, Yukarıkaleoba
|
410409
| Uzun, Karacabey |
410509
|
Kırmızı, Arif
|
410609
| Kısa boylu kır bamyası, Küçükbahçe |
410709
|
Roket, Çorlu
|
410809
| Beyaz, Danişment |
410909
|
Kırmızı, Danişment
|
411009
| Eyüp, Susuzyayla |
411109
|
Kılıçköy bamyası
|
MISIR
| |
M-0109
|
Kırmızı, Kastamonu
|
M-0209
|
Sarı, Kastamonu
|
M-0309
|
Beyaz, Kastamonu
|
M-0409
|
Patlangaç, Kastamonu
|
M-0509
|
Patlak, Muhittin Bozkurt, Alan K., Bigadiç
|
M-0609
|
Adsız, Peliti
|
M-0709
|
Karidya Edessa, Peliti
|
M-0809
|
Kabana, Peliti
|
M-0909
|
Sarı mısır, Peliti
|
M-1009
|
Kırmızı dipli, Peliti
|
M-1109
|
Adsız, Peliti
|
M-1209
|
Balıkesir, Arif
|
M-1309
|
Kars
|
M-1409
|
Kars, ince
|
M-1509
|
Kalamnoksi
|
ÇEŞİTLİ
| |
ÇT-01
|
Köstotu
|
ÇT-02
|
Yer çileği
|
ÇT-03
|
Şebboy
|
ÇT-04
|
Manolya
|
ÇT-05
|
Verigo
|
ÇT-06
|
